Zaak: De Zutter

Jezelf overtuigen een stap te zetten die enige inspanning kost, is niet evident. Wanneer je die stap met succes hebt gezet, past enige trots, vind ik. Vandaar dat ik momenteel kroonhals. Ter info: ik leerde dit prachtige woord van Johan Anthierens, lees zijn magistrale ‘Niemands Meester, Niemands Knecht’.

Wat deed ik? Ik mailde met weinig hoop op antwoord de heer P. Hij is een vooraanstaand commissielid van het Vlaams Audiovisueel Fonds dat over de scenariosubsidie voor mijn docudrama moet oordelen. In deze e-mail vroeg ik  een officiële afspraak waarin ik mijn project persoonlijk mocht komen voorstellen.

Tot mijn verbijstering kreeg ik niet alleen antwoord, maar werd ik onmiddellijk uitgenodigd voor een gesprek op dinsdag 23 augustus, morgen dus, in een bekend Brussels café. Jochei!

Mijn zenuwen staan uiteraard gespannen, maar dat is oké. Ik wil alle adrenaline, creativiteit en intelligentie waarover ik beschik, inzetten om die man voor mijn project te winnen. Het voelt als een uitdaging, de eerste grote horde die ik moet nemen. Natuurlijk liggen er veel dossiers op de tafel van het VAF, maar welk scenario kan al bij voorbaat evenveel referenties voorleggen? Een voorbeeld. Nog steeds krijg ik na het West-Vlaamse Radio2-programma van 1 tot 5 augustus commentaar, vragen en opdrachten over ‘De moorden van Beernem’. Dat bewijst toch de nooit aflatende interesse in het onderwerp, niet?

Duimen jullie morgen alsjeblieft voor een positief resultaat. De beslissing van de commissie valt pas eind september, maar wanneer ik de heer P. al kan overtuigen ….!

Zomaar, met één kort telefoontje heb ik de actrice Magda Cnudde kunnen strikken. Ze was onmiddellijk geïnteresseerd, stelde gerichte vragen en stemde toe de rol van moeder De Zutter te spelen in mijn docudrama.
Kijk, dat vind ik nu fantastisch: mensen die enthousiast zijn, die willen spelen en niet eerst eindeloos neuzelen over mede-acteurs, de gage of wat dan ook. En zoals het spreekwoord zegt: als er één schaap … Niet dat ik Magda Cnudde met een ooi vergelijk, integendeel, maar haar voorbeeld zal vast gevolgd worden. Straks heb ik een hele crew! Oké, ik weet het. Ik moet met beide voeten op de grond blijven, maar een meevaller wil ik graag met jullie delen.

‘De moorden van Beernem’ waren oorspronkelijk niet mijn ding en bij uitbreiding: niemand van de zussen was gegrepen door dat verhaal. Enkel mijn mama was een echte fan en buitenshuis groeide papa’s bekendheid. Ons gebrek aan interesse hield hem echter niet tegen. Aan tafel bleef hij praten, verwijzen, vergelijken en vertellen over alle personages uit dat verhaal. Wij luisterden, geeuwden en vergaten.
Alhoewel. Toen ik eindelijk de moed had het onderwijs te verlaten en te doen waar ik al zolang zin in had: een toneelscenario schrijven en spelen, lukte niets tot ik een ingeving kreeg. In drie dagen tijd schreef ik een monoloog gebaseerd op ‘dé moorden van Beernem’. Een verhaal dat onmiddellijk boeide, de pers aansprak en het grote publiek bereikte. ‘Hector, de moorden van Beernem’ werd een succes en ik was vrij! Geen lesvoorbereidingen, geen schoolreglement, geen keurslijf meer, ik speelde en genoot.
Door de monoloog vroegen steeds meer mensen naar de boeken van mijn vader. Die waren uitverkocht en dus zette ik mij aan het schrijven van een soort samenvatting. Ik las het archief dat mijn vader had samengesteld, bekeek de talrijke documenten die hij had verzameld, sloeg er oude kranten op na. Het drama dat in die inhoud vervat zat, raakte me opeens echt. De namen die ik met de paplepel had binnengekregen, werden echte mensen. Kortom, die moordzaak greep me naar de keel.
Uiteindelijk deed ik een schuchtere poging het verhaal na te vertellen. Ik bracht het in amper de helft van papa’s tijd, kende maar een deel van de personages, wist nog niets over de sociale achtergrond waartegen alles zich afspeelde. En toch! Ondanks mijn gebrekkige kennis waren de mensen geïnteresseerd. Ik verwonderde me over de talrijke reacties die kwamen. Uit eerlijke schaamte begon ik me meer en meer te verdiepen in de geschiedenis. Ik las en herlas het archief van mijn vader en ontdekte een waardevol erfgoed. Mijn voordrachten kregen meer kleur. Ik schonk aandacht aan de sociale achtergrond waartegen dit drama zich had afgespeeld. Het succes dat ik kende gaf me de moed door te doen. Ik kreeg nieuwe info, hoorde hoe mensen nog steeds op zoek waren naar de ware toedracht. En bovenal ontdekte ik dat mensen mij dingen toevertrouwden omdat ik de ‘dochter van’ was . Ze geloofden dat ik het werk kon verder zetten. Ze vroegen me verder te doen.
Toen kreeg ik contact met de familie De Zutter, kinderen van de zussen van het beroemdste slachtoffer, nl:’Hector De Zutter’. Ze gaven me de toestemming het gerechtsdossier over de moord op hun oom in hun naam in te kijken. Ik dacht nooit dat zoiets zou lukken. Mijn vader had immers al ettelijke pogingen ondernomen en telkens bot gevangen. Toch diende ik een verzoekschrift in bij de procureur en toonde hem de introductiebrief van de familieleden De Zutter.
Wonder boven wonder ontving ik na drie maand zo’n goedkeuring. Op 9 augustus 2010 trok ik een eerste maal naar het rijksarchief. Ik kreeg het dossier in handen en toen, …toen was ik verloren. Mijn handen trilden, ik had een brok in de keel en met moeite bedwong ik mijn tranen. Dat wat mijn vader zo graag gezien en bestudeerd had, lag daar voor mij op tafel: het volledige gerechtsdossier ‘Zaak Hecor De Zutter’. De verhoren, het bewijsmateriaal, foto’s, brieven, het was er allemaal.
Vanaf dat moment ben ik verslaafd. Net zoals mijn vader wil ik enkel en alleen de waarheid achterhalen en het echte verhaal vertellen. Ik ben daarom begonnen aan een tweede boek over ‘De moorden van Beernem’. Maar ik wil ook op basis van dit dossier een docudrama draaien over de waarheid. De waarheid over de moord op Hector De Zutter!
Daarom deze oproep: iedereen die iets weet en met mij de waarheid wil delen, zwijg niet langer! Iedereen kan via deze blog reageren. Wie liever zijn of haar naam niet ziet verschijnen, kan contact opnemen met ‘Het Moment’, zie link. Andere anonieme berichten zal ik verwijderen. Alvast van harte bedankt!
Katrien Ryserhove

Hoe start je een blog? Hoe moet je eventuele lezers aanspreken?

Ik heb geen flauw idee. Ik probeer het op mijn manier: gewoon spontaan! Dus …

Hallo bezoeker, ik ben blij dat je dit leest, wie je ook bent en waar je ook zit. Ik wil je vertellen over een droom, een doel dat ik mezelf heb opgelegd. Ik wil een docudrama draaien over de moord op Hector De Zutter. Die moord zorgt er immers voor dat tot op de dag van vandaag mensen geboeid blijven door ‘de moorden van Beernem’.

Mijn vader, Alfons Ryserhove, besteedde een groot deel van zijn leven aan het zoekwerk naar de échte moordenaars en de rode draad tussen al deze moordzaken. Hij schreef daarover vier boeken en gaf talrijke voordrachten. Hij droomde ervan een documentaire samen te stellen waarin zijn theorie, gestaafd door een massa getuigenissen, een juist beeld zou geven van wat zich tussen 1915 en 1944 te Beernem afspeelde. Jammer genoeg is dat niet gelukt. In de plaats daarvan kwam de serie ‘De Bossen van Vlaanderen’; een zeer mooie, geromantiseerde, maar niet-waarheidsgetrouwe versie van het verhaal.

Wat mijn vader niet lukte, wil ik nu verwezenlijken. Ik zal alles op alles zetten om over die beruchte moord een docudrama te produceren. Via deze wekelijkse blog wil ik jou op de hoogte houden van mijn project. Ik besef dat het een enorme klus wordt en dat ik vele obstakels zal moeten wegruimen. Deze blog zal ik gebruiken om aan alle adrenaline, opgekropte spanning, eventuele verwondering, nieuwe hoop, het gelach maar ook de mogelijke tranen een uitweg te geven. Wie dit niet wil weten, stopt hier met lezen. Aan wie wel nieuwsgierig is, vertel ik volgende week hoe het begon.

Katrien Ryserhove